Osmanli Mimarisinin Yapisi ve Ozellikleri

• Osmanli Mimarisi Erken Donem, Klasik Donem ve Gec Donem Osmanli Mimarisi olarak uc doneme ayrilir.
• Osmanli mimarisi Erken donem Anadolu mimarisi, Selcuklu mimarisi, Bizans mimarisi, Iran mimarisi ve Memluk Mimari'sinden etkilenmistir.

Erken Donem Osmanli Mimarisi

• 1299-1501 yillarini kapsamaktadir.
• Bu doneme ait yapilar agirlikli olarak Iznik, Bursa ve Edirne sehirlerinde yer almaktadir.
• Kubbe kullanma pratigi ortaya cikmistir.
• Haci Ozbek Camii (Iznik), ilk camidir.
• Suleyman Pasa Medresesi (Iznik), ilk medresedir.

Klasik Donem Osmanli Mimarisi

• 1501-1703 yillarini kapsamaktadir.
• Bu donemin ornekleri agirlikli olarak Istanbul'da yer almaktadir/
• Dini ve kamu yapilari insa edilmistir.
• Genel yaklasim yuksek ve gorkemli yapilarin insa edilmesi soz konusu olmustur.
• Erken donemdeki yapilar bu donemde daha anitsal olceklerde uygulanmistir.
• 1537 yilinda Ayasofya insa edilmistir.
• Buyuk ana kubbelerin insa edilebilmesi icin yarim kubbelerin kullanilmasi pratigi bu donemde yayginlasmistir.
• Fatih Camii, Istanbul'un ilk camisi.

Gec Donem Osmanli Mimarisi

• Bu donem Osmanli mimarisinin goruntusu Fransa ile kurulan siyasal yakinlasma sonucuyla etkilenmistir.
• 18. yuzyildan itibaren bati sanatinin etkisinde gelisme gostermistir.

Rasmussen, Steen Eiler (1959), "Mimaride Gunisigi" Yasanan Mimari, 2009 S.188-216

• Gunisigi ile mimar kutlelerin ve bosluklarin boyutlarini kesinlestirebilir, binanin ne tarafa dogru yonlendirilecegini tayin edebilir, yapi malzemelerini ve onlari kullanis sekillerini belirleyebilir.
• Gun isigi sabahtan aksama, gunden gune hem yogunluk hem renk bakimindan farkliliklar gosterir.
• Isigin niceliginden cok niteligi onemlidir.
• Onden aydinlatma genelde zayif aydinlatma olur cunku bu aydinlatmada nesnelerin dokusal etkisi ve 3-boyutluluk algisi zayiflar.
• Ustu acik mekan, isik her yerde ayni derecede iyi olacak sekilde planlanabilir.
• Bircok kilisede, ozellikle de modern olanlarda, mimarlar mihraba dogru gittikce artan bir isik etkisi yaratmaya cabalamislardir.
• Hollanda evlerinde isigin sadece on ve arka cephedeki pencerelerden girebiliyor olmasi, mekandaki aydinlatmayi ideal kilmistir. Kullanilan malzemelerin dokusal nitelikleri bu durumda algilanabilir hale gelmistir.
• Dam penceresi kullanmak iyi olmayabilir cunku tepeden gelen isik daginik oldugu icin bicimleri ve dokulari acik ve kolayca gorebilmek icin gereken golgeleri yaratmayabilir.
• Gunumuzde bircok evde, herhangu bir sanatsal amaci olmadan her yonden gelen isik, karisik bir karmasa olusturmaktan baska bir ise yaramamaktadir. Oysaki yandan gelen isik sanatsal sekilde kullanilirsa, ideal ve etkileyici sonuclar elde edilebilir.